Den Haag, 29 juni 2019
Geen gevangenisstraf en geen TBS
Er moet geen gevangenisstraf en geen tbs komen voor Malek F. Dat betoogden strafrechtadvocaten Job Knoester en Willem Korteling op 28 mei 2019 tegenover de Haagse rechtbank. De zitting werd gehouden op een extra beveiligde locatie te Schiphol.
OM wijkt af van advies psychiater en psychoog
Het Openbaar Ministerie was het niet eens met conclusies van een psycholoog en psychiater. De deskundigen kwamen tot de conclusie dat Malek op 5 mei 2018 volledig ontoerekeningsvatbaar was. Hierdoor kunnen hem zijn daden niet worden aangerekend. Omdat het Openbaar Ministerie tot andere conclusies kwam eisten de officieren van justitie een gevangenisstraf van 15 jaar en tbs met dwangverpleging voor een drietal pogingen tot moord en 3 bedreigingen. Zij vonden de verdachte berekenend. Het Openbaar Ministerie kwam ook tot de slotsom dat Malek op Bevrijdingsdag 2018 handelde met een terroristisch oogmerk.
Korteling afgestudeerd op terrorisme
Strafpleiter Willem korteling is binnen het strafrecht afgestudeerd op terrorisme. Hij betoogde dat er na ruim een jaar onderzoek door het Openbaar Ministerie en de politie geen sprake is van een terroristisch oogmerk. Korteling stelde dat er voor ieder element dat het Openbaar Ministerie als aanwijzing voor terrorisme ziet een alternatieve en onschuldige verklaring is.
Vrijspraak poging tot moord
Korteling zag ook geen bewijs voor voorbedachte rade. Hij voerde aan dat Malek in een opwelling handelde. Hierdoor is er geen sprake van 3 pogingen tot moord, maar 3 pogingen tot doodslag. Daarnaast vroeg strafadvocaat Korteling vrijspraak van 1 van de bedreigingen.
Volledig ontoerekeningsvatbaar
Tbs-advocaat Job Knoester vond het onbegrijpelijk dat de officieren van justitie als niet-gedragsdeskundigen tegen het advies van de psycholoog en psychiater ingingen. Hij vroeg de rechtbank de conclusies van de gedragswetenschappers over te nemen. Hij stelde dat Malek volledig handelde vanuit een psychose en vroeg de rechtbank Malek volledig ontoerekeningsvatbaar te verklaren. Hierdoor kan geen gevangenisstraf worden opgelegd.
Geen TBS
Strafrechtadvocaat Job Knoester bepleitte dat Malek geen tbs moet worden opgelegd. Hiertoe wees hij onder andere op de levensloop van Malek. Hij ontvluchtte onder heftige omstandigheden Syrië. Malek en zijn broer wilden niet gedwongen worden om voor Assad te vechten tegen hun eigen mensen. Nadat een paar jaar later de vader van Malek tijdens een overtocht op de Middellandse Zee verdronk doordat de boot zonk ging het snel slecht met Malek. Hij kwam uiteindelijk terecht in GGZ-instelling Parnassia. Malek en zijn familie verwijten die instelling Malek te snel te hebben laten gaan. In ieder geval zijn zij boos omdat de GGZ onvoldoende nazorg heeft georganiseerd. Bovendien hebben zij volgens de familie meerdere waarschuwingen genegeerd dat het niet goed ging met Malek. Hierbij is zelfs aangegeven dat Malek gevaarlijk voor anderen was.
Geen goede TBS-behandeling mogelijk
Een ander probleem bij tbs-oplegging is dat in dat geval de verblijfsvergunning van Malek wordt ingetrokken terwijl hij staatloos is en geen paspoort heeft. Dat betekent dat Malek niet zal kunnen worden uitgezet naar zijn land van herkomst. Zonder verblijfsvergunning zal hij ook niet met verlof kunnen gaan in het kader van zijn tbs-behandeling. Verlof is geen pleziertje, gunst of recht voor een tbs-gestelde, maar een noodzakelijk onderdeel van de behandeling. Die begint in een streng beveiligde kliniek. Als een tbs-gestelde er aan toe is en het veilig genoeg is wordt dat wat binnen is geleerd met kleine stapjes buiten kliniek in de praktijk gebracht.
TBS-verlof
Dat begint met beveiligd verlof. Daarna volgt begeleid verlof, onbegeleid verlof, transmuraal verlof (verlof met overnachtingen) en proefverlof. Bij dit laatste woont iemand buiten de kliniek terwijl toezicht op hem wordt gehouden. Al deze verlofstappen maken dat de terugkeer van iemand in de samenleving veilig is. Het aantal keren dat het mis gaat is zo klein dat moet worden gesproken van incidenten als dat wordt vergeleken met de keren dat het misgaat met iemand die onbehandeld uit de gevangenis komt. Voor Malek zijn deze zorgvuldige verlofstappen in het kader van tbs onmogelijk.
Nieuwe forensische zorgwetgeving
Verder betoogde tbs-deskundige Knoester dat de psycholoog en psychiater bij hun advies onvoldoende rekening hielden met nieuwe forensische zorgwetgeving die in januari 2020 ingaat.
Behandeling in een psychiatrisch ziekenhuis
De raadslieden vroegen de rechtbank geen gevangenisstraf en geen tbs op te leggen. Wel vinden zijn dat Malek een jaar gedwongen moet worden behandeld in een psychiatrische kliniek. Daarna kan de behandeling volgens hun worden voortgezet via de zorgmachtiging. Dit laatste is mogelijk vanaf januari 2020.
Uitspraak op 22 juli
Op 9 juli 2019 vindt nog een zitting plaats. Dan gaat het om de geclaimde schadevergoedingen door de slachtoffers. Op 22 juli 2019 doet de rechtbank uitspraak.
Bronnen:
Nu.nl; en